राष्ट्रीय खाद्यतेल अभियान 2025 अंतर्गत सुरू झालेल्या भुईमूग बियाण्यांच्या 100% अनुदान योजनेबाबत सविस्तर आणि सोप्या शब्दांत माहिती पाहणार आहोत. या योजनेत अर्ज कोण करू शकतो, अर्ज कोणत्या जिल्ह्यांमध्ये करता येणार आहे, प्रत्येक शेतकऱ्याला बियाणे मिळेल का, अनुदान नेमके किती आहे, एका शेतकऱ्याला जास्तीत जास्त किती क्षेत्रासाठी आणि किती किलो बियाणे मिळणार आहे, तसेच अर्ज कुठे आणि कशा पद्धतीने करायचा आहे, या सर्व मुद्द्यांची सविस्तर माहिती पुढील परिच्छेदांमध्ये दिली आहे.
राष्ट्रीय खाद्यतेल अभियान 2025 ची पार्श्वभूमी
राज्यात तेलबिया पिकांचे उत्पादन वाढावे, शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढावे आणि आयात केलेल्या खाद्यतेलावरचा खर्च कमी व्हावा, या उद्देशाने राष्ट्रीय खाद्यतेल अभियान 2025 राबवले जात आहे. याच अनुषंगाने 30 जुलै 2025 रोजी राज्य शासनाने तब्बल 5 कोटी 56 लाख रुपयांच्या निधीस मंजुरी दिली आहे. हा निधी राज्यामध्ये खाद्यतेल मिशन अभियान प्रभावीपणे राबवण्यासाठी देण्यात आलेला आहे. या निधीच्या आधारे 2025 मध्ये या योजनेसंदर्भातील मार्गदर्शक सूचना शासनामार्फत निर्गमित करण्यात आल्या असून, योजना कोणत्या जिल्ह्यांमध्ये राबवायची, कोणती पिके घ्यायची आणि शेतकऱ्यांना कोणत्या स्वरूपात लाभ द्यायचा, याची सविस्तर माहिती त्या सूचनांमध्ये देण्यात आली आहे.
योजनेत समाविष्ट तेलबिया पिके
या अभियानांतर्गत राज्यातील वेगवेगळ्या जिल्ह्यांसाठी वेगवेगळी तेलबिया पिके निवडण्यात आलेली आहेत. काही जिल्ह्यांमध्ये सोयाबीन, काही ठिकाणी भुईमूग, तर काही भागांमध्ये तीळ, करडे आणि कराड या पिकांचा समावेश करण्यात आलेला आहे. याच योजनेअंतर्गत उन्हाळी हंगामासाठी भुईमूग पिकाची निवड करण्यात आली आहे. उन्हाळी हंगामात भुईमूग लागवड केल्यास उत्पादन चांगले मिळते, तसेच बाजारात दरही समाधानकारक मिळतात, त्यामुळे शेतकऱ्यांना याचा मोठा फायदा होऊ शकतो.
भुईमूग बियाण्यावर मिळणारे 100% अनुदान
या योजनेतील सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे भुईमूग बियाणे शेतकऱ्यांना 100% अनुदानावर दिले जाणार आहे. म्हणजेच बियाण्यासाठी शेतकऱ्यांना कोणताही खर्च करावा लागणार नाही. प्रति शेतकरी जास्तीत जास्त 1 हेक्टर क्षेत्रासाठी अनुदान मिळणार आहे. तसेच किमान क्षेत्र मर्यादा 20 गुंठे ठेवण्यात आलेली आहे. जर एखादा शेतकरी 20 गुंठे किंवा त्यापेक्षा जास्त क्षेत्रावर भुईमूग लागवड करणार असेल, तर तो या योजनेसाठी अर्ज करू शकतो. प्रति हेक्टर जास्तीत जास्त 150 किलो बियाणे दिले जाणार आहे. उदाहरणार्थ, जर एखादा शेतकरी 1 एकर क्षेत्रासाठी अर्ज करतो, तर त्याला अंदाजे 60 किलोपर्यंत भुईमूग बियाणे मिळणार आहे.
बियाण्याचा दर आणि पॅकिंगची माहिती
भुईमूग बियाण्याचा दर शासनाने 114 रुपये प्रति किलो असा निश्चित केलेला आहे. मात्र हा संपूर्ण खर्च शासनाकडून करण्यात येणार असून, शेतकऱ्यांना हे बियाणे मोफत मिळणार आहे. बियाणे 20 किलो आणि 30 किलोच्या बॅगमध्ये उपलब्ध असणार आहे. त्या वेळेस कोणत्या आकाराच्या बॅग उपलब्ध असतील, त्यानुसार बियाण्याचे वाटप केले जाईल. म्हणजेच बॅगच्या उपलब्धतेनुसार बियाण्याचे प्रमाण थोडेफार बदलू शकते, मात्र एकूण किलोच्या मर्यादेत शेतकऱ्यांना लाभ दिला जाणार आहे.
अर्ज कुठे आणि कसा करायचा
या योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाईन ठेवण्यात आलेली आहे. शेतकऱ्यांना महाडीबीटी फार्मर्स पोर्टलवर जाऊन अर्ज करावा लागणार आहे. आईस्क्रीम (i-Scheme) पोर्टल अंतर्गत बियाणे आणि औषधे या घटकाखाली भुईमूग बियाण्यासाठी अर्ज करता येणार आहे. अर्ज करताना शेतकऱ्याची आवश्यक कागदपत्रे, जसे की 7/12 उतारा, आधार कार्ड आणि बँक खात्याची माहिती, अद्ययावत असणे गरजेचे आहे. अर्ज प्रक्रिया समजून घ्यायची असल्यास, त्याबाबत सविस्तर माहिती वेगळ्या मार्गदर्शनाद्वारे दिली जाणार आहे.
कोणत्या जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांना लाभ
या योजनेअंतर्गत भुईमूग पिकासाठी एकूण आठ जिल्ह्यांची निवड करण्यात आलेली आहे. यामध्ये कोल्हापूर, सांगली, सातारा, नाशिक, धुळे, पुणे, अहिल्यानगर आणि छत्रपती संभाजीनगर या जिल्ह्यांचा समावेश आहे. या आठ जिल्ह्यांमधील पात्र शेतकरी महाडीबीटी फार्मर्स पोर्टलवरून 100% अनुदानावर भुईमूग बियाण्यासाठी अर्ज करू शकतात. जर तुम्ही या जिल्ह्यांपैकी कोणत्याही जिल्ह्यातील शेतकरी असाल, तर ही संधी नक्कीच तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरणार आहे.
निष्कर्ष
राष्ट्रीय खाद्यतेल अभियान 2025 अंतर्गत सुरू झालेली भुईमूग बियाण्यांची 100% अनुदान योजना शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त आणि दिलासादायक आहे. योग्य वेळी अर्ज केल्यास शेतकऱ्यांना मोफत बियाणे मिळून उत्पादन खर्च कमी होईल आणि नफा वाढण्यास मदत होईल. त्यामुळे पात्र शेतकऱ्यांनी वेळेत अर्ज करून या योजनेचा लाभ घ्यावा, असे आवाहन करण्यात येत आहे.
