महाडीबीटी पोर्टलअंतर्गत शेतकऱ्यांसाठी सुरू असलेल्या महत्त्वाच्या कृषी घटकाची सविस्तर माहिती घेणार आहोत. फार्मर आयडी लागू झाल्यानंतर निवड प्रक्रिया कशी बदलली आहे, लॉटरी पद्धत बंद झाल्यानंतर शेतकऱ्यांना काय फायदा होत आहे, भुईमूग आणि तिळ बियाणे 100% अनुदानावर कसे दिले जाणार आहे, कोणते जिल्हे पात्र आहेत, कोणत्या जिल्ह्यांत अर्ज करता येणार नाही आणि अर्ज करताना शेतकऱ्यांनी नेमकी कोणती काळजी घ्यावी, हे सर्व मुद्दे या लेखात सविस्तरपणे समजून घेणार आहोत.
फार्मर आयडीमुळे निवड प्रक्रिया जलद
सध्या शेतकरी विविध सरकारी योजना आणि घटकांची माहिती व्हिडिओ, सोशल मीडिया आणि ऑनलाइन माध्यमांतून घेत आहेत. फार्मर आयडी लागू झाल्यापासून आणि जुनी लॉटरी पद्धत बंद झाल्यापासून निवड प्रक्रियेत मोठा बदल झाला आहे. यापूर्वी लॉटरी पद्धतीमुळे अनेक वेळा पात्र असूनही शेतकऱ्यांची निवड होत नव्हती. मात्र आता अर्ज लवकर करणाऱ्या शेतकऱ्यांची निवड तुलनेने लवकर होत असल्याचे चित्र दिसत आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी वेळ न दवडता अर्ज करणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरत आहे. या बदलाचा थेट फायदा सामान्य आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना होत असल्याचे दिसून येत आहे.
100% अनुदान म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा
या घटकांतर्गत शेतकऱ्यांना भुईमूग आणि तिळाचे बियाणे पूर्णपणे 100% अनुदानावर दिले जाणार आहे. म्हणजेच शेतकऱ्यांना यासाठी कोणताही खर्च करावा लागणार नाही. अनेक शेतकरी याला थेट मोफत बियाणे असेही म्हणत आहेत. ही बियाणे शेतकऱ्यांच्या खात्यावर थेट वितरित केली जाणार आहेत किंवा अधिकृत वितरण केंद्रामार्फत दिली जाणार आहेत. वाढत्या उत्पादन खर्चाच्या पार्श्वभूमीवर ही योजना शेतकऱ्यांसाठी मोठा आधार ठरणार आहे.
भुईमूग बियाण्यासाठी अर्जाची सविस्तर माहिती
महाडीबीटी पोर्टलवर भुईमूग बियाण्यासाठी मागील 40 ते 45 दिवसांपासून अर्ज मागवण्यात येत आहेत. शेतकऱ्यांना वारंवार अर्ज करण्याचे आवाहन केले जात होते. या घटकांतर्गत शेतकऱ्यांना एकरी साधारणपणे 5 ते 6 किलो भुईमूग बियाणे मिळणार आहे. शेतकऱ्यांनी अर्ज करताना जितके क्षेत्र नमूद केले आहे, त्यानुसार त्यांना बियाण्याचे प्रमाण दिले जाणार आहे. हे बियाणे पूर्णपणे 100% अनुदानावर दिले जाणार असल्याने शेतकऱ्यांना आर्थिक भार पडणार नाही.
भुईमूग बियाण्यासाठी पात्र जिल्ह्यांची यादी
भुईमूग बियाण्यासाठी सध्या एकूण नऊ जिल्हे पात्र ठरवण्यात आले आहेत. या जिल्ह्यांमध्ये नाशिक, धुळे, अहिल्यानगर, पुणे, सातारा, सांगली, सोलापूर, छत्रपती संभाजीनगर आणि अकोला यांचा समावेश आहे. या जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांनीच या घटकासाठी अर्ज करावा. हिंगोली, नांदेड, परभणी किंवा इतर जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांनी अर्ज करण्याचा प्रयत्न केला, तर पोर्टलवर थेट “तुमचा जिल्हा पात्र नाही” असा संदेश दिसत आहे. अनेक युट्यूब चॅनल्स फक्त अर्ज सुरू असल्याची माहिती देतात, मात्र जिल्हानिहाय पात्रता स्पष्ट करत नाहीत, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी चुकीची माहिती टाळणे आवश्यक आहे.
तिळ बियाण्यासाठी 100% अनुदान आणि मर्यादित जिल्हे
तिळ बियाण्यासाठी देखील महाडीबीटी अंतर्गत 100% अनुदान दिले जात आहे. मात्र ही सुविधा सर्व जिल्ह्यांसाठी उपलब्ध नाही. सध्या जळगाव, बीड, लातूर आणि बुलढाणा या चार जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांनाच तिळ बियाण्यासाठी अर्ज करता येणार आहे. याशिवाय वाशिम, नांदेड, हिंगोली, परभणी किंवा इतर कोणत्याही जिल्ह्यातून अर्ज केल्यास पोर्टलवर अर्ज अपात्र असल्याचा संदेश दिसत आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आधी जिल्ह्याची पात्रता तपासूनच अर्ज करावा.
शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांसाठी मार्गदर्शन
या घटकासंदर्भात अनेक शेतकऱ्यांचे प्रश्न इंस्टाग्राम आणि इतर माध्यमांतून विचारण्यात आले होते. त्याच प्रश्नांची उत्तरे देण्यासाठी ही माहिती देण्यात येत आहे. शेतकऱ्यांनी अफवांवर विश्वास न ठेवता अधिकृत माहितीच पाहावी. अशीच उपयुक्त माहिती मिळवण्यासाठी चॅनलला लाईक, सबस्क्राईब आणि शेअर करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.
